#Zimbabwe #AgriculturalInnovation #ClimateSmartFarming #SeedVarieties #Mechanisation #SustainableAgriculture #FoodSecurity #Partnerships #ClimateResilience
Mukati meZimbabwe, varimi vadiki vanodarika chiuru nemazana matatu vakaungana kuchikamu chechina cheshoo yembeu nemichina, chiitiko chakakosha chakarongwa neCIMMYT nevamwe vayo. Dingindira rekuti, “Kudyara mbeu yakavandudzwa nemichina kuitira kuti mamiriro ekunze agadziriswe,” rakafadza varimi vakatarisana nematambudziko eEl Niño uye kushanduka kwemamiriro ekunze.
Kubva 2020, CIMMYT yanga ichifambisa kuratidzira kwembeu kukurudzira varimi vadiki vari munzvimbo dzisinganayi mvura kuti vatore mhando dzembeu dzakakodzera uye kurima nemichina. Kuedza uku kwakakosha, zvikuru kumatunhu akaita seMwenezi neMasvingo, uko El Niño iri kuramba ichinetsa nekupisa nekusanaya kwemvura.
Hurukuro iyi yakaratidza kuzvipira kweCIMMYT mukukurudzira mbeu dzakakodzera nekurima. Christian Thierfelder, mukuru wezvekurima kwezvirimwa kuCIMMYT, akasimbisa kukosha kwekurima mbeu panguva yakakodzera, tichitarisa mamiriro ekunze asingatarisike.
Sezvo mwaka wekurima waswedera, varimi vanomirira nechido chakanakira chiitiko ichi. Vanoona nezvekufambiswa kwemabasa kudunhu reMwenezi, VaIsaac Mutambara, vanoti vane chivimbo chekuti varimi vave nemichina mitsva, ruzivo rwemhando itsva dzembeu, pamwe neruzivo rwekufembera kwemamiriro ekunze, vachigadzirira mwaka uno kuti vazadzikise chiono cheZimbabwe Vision 2030.
Kutarisa kurimwa kwemamiriro ekunze kwakaonekwa, neCIMMYT ichishingaira kuuchika chibage chinoshingirira kusanaya kwemvura, chibage cheorenji chine kudya kunovaka muviri. Muzvare Thokozile Ndhlela vanove murimi wekurima chibage vachisimbisa kukosha kwembesa dzine kudya kunovaka muviri kuitira kuti mhuri iwane chikafu. Kusimudzirwa kwebhinzi dzinovaka muviri dzeNUA45, dzine iron yakawanda uye zinc, kwakaratidzazve kuzvipira kweCIMMYT mukurwisa kushomeka kwekudya.
Kudyidzana kwakaita basa rakakosha muchiitiko ichi, nevagadziri vemichina vakaita seProchoice, Kurima, neMahindra vachiratidza michina yemhando yepamusoro. Kuratidzwa kuri pachena kwematirakita ane mavhiri maviri, vanochera mabheseni, uye mapurasi ezvirimwa akawanda airatidza mabhenefiti emagetsi akakodzera. Varimi vakaita saLungiwe Nyathi vakatenda kushanda kwemabhindauko aya mukurerutsa mabasa ekurima.
Makambani embeu, anosanganisira AgriSeeds, SeedCo, neSuper Fert, akatengesa mbeu dzemhando dzakakodzera dzegoho guru. Kutengeswa kwepamusoro, kusvika paUS$6,450, kwakaratidza chido chevarimi chembeu dzemhando yepamusoro. Mavhocha akagoverwa kuvarimi vaitenga zvakakosha mari.
Vabatsiri veCIMMYT, vakaita seZambuko Livelihoods Initiative neSNV, vakapa hunyanzvi mukuchengetedza kuchengetedza, zvirongwa zvekukweretesa, uye kuwanikwa kwemusika. Sangano reWorld Food Programme (WFP) rakanangana nekupa ruzivo rwakakosha uye hunyanzvi hwekusimba uye kuzviriritira. SANGANO reMwenezi Development Training Centre (MDTC) rakakurudzira zvipfuyo zvidiki, uye mamwe mapato anodyidzana nawo, Cesvi neSesame for Life vakaunza zvirimwa zvemhando yepamusoro kuitira kumisika yekunze.
Pakupera kwezuva, varimi vakabva kumutambo uyu vaine mhodzi dzakasimukira uye neruzivo rwezvimiro zvekurima zvekuchengetedza. Chiitiko ichi chakaratidza kushanda pamwe chete kwevarimi, hurumende, makambani anouchika mbeu, pamwe nevanodyidzana navo, vakabatana mukusimudzira kurima kwakasimba pamwe nekuona kuti Zimbabwe yave nechikafu.
Mutambo wembeu nemichina muZimbabwe wakarongwa neCIMMYT nevamwe vayo, wakamira semucherechedzo wetariro kuvarimi vadiki vakatarisana nematambudziko ekusanduka kwemamiriro ekunze. Kuburikidza nemhando dzembeu dzemhando yepamusoro, michina yemhando yepamusoro, pamwe nekudyidzana kwakasimba, mutambo uyu haungobatsiri varimi mwaka unotevera chete asi unosimudzirawo kurima kwemuZimbabwe kune remangwana rakanaka uye rakasimba.